Czy jedzenie może uzależniać?
Obserwowana ekspansja przemysłu spożywczego pozwoliła na stworzenie produktów spożywczych o właściwościach intensywnie wpływających na nasz układ nagrody. Tak, tak, nagradzanie się jedzeniem ma krótkie nogi… Produkty te zazwyczaj mają niską wartość odżywczą, a wysoką kaloryczną czyli pełne są węglowodanów, cukrów, tłuszczy i innych dodatków smakowych. Nazywane są produktami ultrasmacznymi i zostały opisane w literaturze jako „uzależniające” [1].
Uzależnienie od jedzenia a zdrowie psychiczne i emocjonalne
Uzależnienie od jedzenia może mieć szerokie konsekwencji dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Rozpoznanie i leczenie mogą wspomóc w identyfikacji innych zaburzeń związanych z jedzeniem i nie tylko. Rozpoznanie uzależnienia od jedzenia u osób z zaburzeniami odżywiania może również pomóc specjalistom zidentyfikować pacjentów, którzy mogą potrzebować bardziej intensywnego i kompleksowego podejścia.
Uzależnienie od jedzenia a zaburzenia odżywiania
Osoby z diagnozą uzależnienia od jedzenia częściej doświadczają silnych potrzeb związanych z jedzeniem, częstszych zaburzeń depresyjnych i epizodów depresji niż osoby z zespołem napadowego objadania się. Badania pokazują, że związek między uzależnieniem od jedzenia a częstością epizodów objadania się utrzymuje się, nawet po uwzględnieniu innych zaburzeń odżywiania i objawów depresyjnych. Poprzez odpowiednie wsparcie, terapię i pracę nad sobą, można osiągnąć znaczący postęp w obszarze uzależnienia, odzyskując kontrolę nad swoim życiem i zachowaniami żywieniowymi. To ja wybieram kiedy jedzenie ma być zjedzone, a nie na odwrót.
Czy operacje bariatryczne mogą pomóc w leczeniu uzależnienia od jedzenia?
Dodatkowo uzależnienie od jedzenia może wpływać na wiele aspektów zdrowia pacjentów poddających się operacjom bariatrycznym. W grupie 131 dorosłych po operacji żołądka typu sleeve, grupa z uzależnieniem od jedzenia wykazywała wyższe wskaźniki utraty kontroli, zaburzeń odżywiania oraz depresji [2]. Natomiast wcześniejsza identyfikacja uzależnienia i wprowadzenie odpowiednich działań może przynieść pozytywne rezultaty.
Wpływ uzależnienia od jedzenia na jakość diety
U pacjentów wykazujących cechy uzależnienia od jedzenia widzimy tendencję do stosowania gorszej jakości diet, spożywania mniejszej ilości owoców i warzyw oraz większej ilości wysoko przetworzonych produktów, takich jak słodycze, słone przekąski, dania fastfood, produkty z białej mąki, a także ogólnie większej ilości tłuszczu i cukru, a tak przynajmniej wynika z badań. Podczas napadów objadania się osoby z uzależnieniem od jedzenia spożywają również więcej wysokotłuszczowych, wysokocukrowych/wysokoglikemicznych i kalorycznych pokarmów, co może prowadzić do błędnego koła otyłości i nasilenia zaburzeń odżywiania [3].
Brak wyspecjalizowanych placówek terapeutycznych w Polsce
Narzędzia jakie mamy na stole do pracy z pacjentem wykazującym cechy uzależnienia od jedzenia to korzystanie z intensywnego wsparcia psychologicznego, terapii poznawczo-behawioralnej, terapii uzależnień, terapii FitMIND indywidualnej lub grupowej lub nawet wspierającej farmakoterapii, aby pomóc w zmniejszeniu ilości napadów objadania się. Istnieją różne narzędzia i metody, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb i przyczynić się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów. W Polsce brakuje wyspecjalizowanych placówek zajmujących się terapią uzależnienia od jedzenia. Jedyny dedykowany program dla osób zmagających się z uzależnieniem od jedzenia oferuje Fundacja FitMIND.
Podsumowując, w kontekście zaburzeń odżywiania ważne jest określenie cech uzależnienia od jedzenia. Diagnoza i leczenie uzależnienia od jedzenia mogą pomóc w identyfikacji pacjentów, którzy potrzebują bardziej intensywnego wsparcia i kompleksowego podejścia terapeutycznego. Istnieją różne metody terapeutyczne, które mogą przynieść pozytywne rezultaty i pomóc pacjentom odzyskać kontrolę nad swoim życiem i zdrowiem. Współpraca z wykwalifikowanymi psychodietetykami, psychologami i terapeutami jest kluczowa w procesie leczenia i poprawy u pacjentów z zaburzeniami odżywiania i uzależnieniem od jedzenia.
Oferujemy wsparcie dla specjalistów
SZKOLENIE DLA SPECJALISTÓW
Jako fundacja FitMIND prowadzimy szkolenia dla specjalistów w zakresie zdobywania odpowiednich kompetencji psychodietetyczncych (zapytaj o dostępne terminy) https://fundacja.fitmind.pl/szkolenie
SUPERWIZJE PSYCHODIETETYCZNE
Zapewniamy również stałą superwizję psychodietetyczną aby specjaliści byli w stanie pod nadzorem doświadczonych profesjonalistów rozwijać swój warsztat https://fundacja.fitmind.pl/superwizja
Źródła
[1] Dimitrijević I, i wsp. Food addiction-diagnosis and treatment. Psychiatr Danub. 2015
[2] Ivezaj V, i wsp. Food Addiction in Sleeve Gastrectomy Patients with Loss-of-Control Eating. Obes Surg. 2019
[3] Burrows T, i wsp. Differences in Dietary Preferences, Personality and Mental Health in Australian Adults with and without Food Addiction. Nutrients. 2017